Weg met zelfkritiek, hallo zelfcompassie

‘De meeste mensen, zeker vrouwen, zijn veel aardiger voor anderen dan voor zichzelf. Zelfcompassie houdt in dat je jezelf dezelfde zorg en steun geeft als je een goede vriend zou geven. Dus in plaats van zelfkritiek te hebben, heb je compassie voor het feit dat je niet perfect bent of een moeilijke tijd doormaakt.

Terwijl het heel makkelijk is om te bedenken wat je tegen een ander zou zeggen die het moeilijk heeft, hebben we er zoveel moeite mee om dat voor onszelf te doen. Dat eerste oefenen we ons hele leven al. Er is niemand die we zo slecht behandelen als onszelf,’ zegt de Amerikaanse psychologe Kristin Neff.

‘Er is een sterk verband tussen zelfkritiek en depressie. Het is zelfs een van de belangrijkste oorzaken van depressie. Jezelf beschadigen en – uiteindelijk – zelfmoord zijn de extreemste uitingsvormen van zelfkritiek. In een mildere vorm kan zelfkritiek leiden tot gevoelens van somberheid en verdriet en niet in jezelf geloven.

Bovendien kun je verstrikt raken in een selffulfilling prophecy. Sommige mensen zijn zo gewend om negatief over zichzelf te denken, dat ze liever omgaan met mensen die hun negatieve zelfbeeld bevestigen dan met mensen die goed voor hen zijn.”

Mensen met kritische ouders hebben er vaak last van. En in onze cultuur gaan we ervan uit dat het goed is om streng voor jezelf te zijn. Zelfkritiek is niet nodig, ook niet af en toe. Als het je motiveert om beter te doen, dan ben je goed bezig. Je hoeft je niet voor je kop te slaan. Het fijne van zelfcompassie is dat je jezelf de mildheid geeft die je nodig hebt. 

‘Zelfcompassie gaat om de relatie die je met jezelf hebt, zelfvertrouwen om hoe je jezelf beoordeelt. Klassieke denkers als William James meten zelfvertrouwen af aan hoe positief je over jezelf denkt op terreinen die belangrijk voor je zijn, zoals je werk of de sport die je beoefent.

Presteer je goed, dan voel je je goed. Maar schiet je tekort, dan voel je je slecht over jezelf.

Zelfvertrouwen gaat dus over je goed voelen over de positieve aspecten van jezelf. Zelfcompassie gaat over begripvol zijn ten opzichte van je minder leuke kanten.’

Zelfcompassie is meer gericht op wat je met anderen verbindt, op manieren waarop je hetzelfde bent als andere mensen, dan op wat je van hen onderscheidt, op welke manieren je beter bent.