Veilig hechten

Bron: Happinez nummer 7 - 2024

Heb je altijd dezelfde ruzie met je partner? Voel je je soms eenzaam binnen je relatie? Dan heb je dat patroon waarschijnlijk opgepikt als kind door je eigen omgeving.

“Want wat we als kind meemaken, met name in de eerste zeven tot elf jaar van ons leven heeft veel invloed op hoe we ons tot anderen verhouden en relaties aangaan”, aldus psycholoog Susan Vroeman.

“De hechtingsstijl die je in de eerste levensjaren ontwikkelt is in een blauwdruk voor hoe je in de rest van je leven relaties aangaat”, vertelt ook Karin Wagenaar, psycholoog, psychotherapeut en de grondlegger van Emotionally Focussed Therapy in Nederland.

Veilig gehecht

Je hebt het gevoel dat je ertoe doet, je hebt zelfvertrouwen, durft de wereld te ontdekken en je kwetsbaar op te stellen. Je bent flexibel, stressbestendig en kan tegen moeilijke situaties. Je voelt je gesteund en staat open voor anderen.

Angstig gepreoccupeerd gehecht

Je hebt diep vanbinnen het gevoel niet goed genoeg te zijn, weinig zelfvertrouwen, en denkt anderen nodig te hebben om te overleven. Je durft niet loslaten, ook bij een ongelukkige relatie. Je zoekt vaak bevestiging en geruststelling en leeft in een angst om verlaten te worden.

Vermijdend gehecht

Je gaat niet gemakkelijk relaties aan, kunt je moeilijk overgeven aan een ander. Je lost problemen liefst zelf op. Je vertrouwt anderen niet en trekt je terug als iemand iets van je wil.

Gedesoriënteerd/gedesorganiseerd gedrag

Je hebt moeite met relaties aangaan. Je gedrag is onvoorspelbaar en weet niet wat gedaan met aandacht of liefde van anderen. Soms kom je sterk voor jezelf op, andere keren laat je over je heen lopen. Je vindt jezelf de moeite niet waard en durft niemand te vertrouwen. Je kampt soms met depressies, machteloosheid en wanhoop, maar durft geen hulp te vragen.

Het is heel normaal dat je in een relatie hard botst met je partner of uit elkaar dreigt te drijven. Ook je partner ontwikkelt zijn eigen hechtingsstijlen, strategieën en patronen. De ene stijl heeft eenmaal effect op de andere. Vaak kiezen we ook (al dan niet bewust) een partner die dezelfde verkeerde patronen vertoont zoals je ouders.

Het dramatische is namelijk dat we op basis van onze vroegste ervaringen een beeld in ons hoofd hebben van hoe een relatie hoort te zijn.

Ook genen, temperament en persoonlijkheidskenmerken hebben een invloed op hoe je je ontwikkelt. Binnen eenzelfde gezin zie je soms grote verschillen qua hechting.

Hoe verander je patronen? 

De hechting als kind kan je niet meer veranderen, de patronen wel. Ons brein is plastisch. Positieve ervaringen kunnen ons leren anderen te vertrouwen en gezonde relaties aan te gaan. Soms is therapie nodig.

Partners leren te kijken vanuit hun eigen hechtingsperspectief én dat van hun partner. Dat biedt een kader, waardoor veel gedrag ineens logisch wordt i.p.v. onbegrijpelijk of onvergeeflijk.

Bepaalde oefeningen kunnen helpen werken aan een veilige hechting als volwassene:

• sleutelervaringen verwerken en bijbehorende emoties doorvoelen
• zoeken naar emotionele steun: bewust verzamelen van mensen die goed zijn voor je
• oefenen met het leunen op anderen, ze toelaten, je kwetsbaar opstellen en grenzen stellen
• een realistisch zelfbeeld ontwikkelen
• onderzoek jouw kinderlijke overtuigingen (bv. ‘ik ben het niet waard’) en hou ze eens tegen het licht

Al deze dingen helpen je dichter te komen bij jouw authentieke zelf.